Μεγαλοπρέπεια, ομορφιά, ερωτισμός, δύναμη είναι μερικές μόνο από τις σκέψεις που περνούν από το μυαλό μας κοιτάζοντας μια γυναικεία φιγούρα που πρωταγωνιστεί σ’ ένα έργο τέχνης. Σε όποια χρονική περίοδο κι αν ανήκει το έργο, προερχόμενο από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη εκπροσωπώντας και τον πιο μικρό και εφήμερο πολιτισμό, είναι σίγουρο ότι θα δούμε έστω και μια απεικόνιση μιας γυναίκας στον πανάρχαιο και αγνό ρόλο της, αυτόν της μητέρας. Όμως η γυναίκα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλά περισσότερα ενσαρκώνοντας τις περισσότερες έννοιες , συμβολισμούς και ιδεώδη από οποιαδήποτε άλλη μορφή του πλανήτη.

Υπήρξε η Μάννα - Γη και η Τροφός που γεννά την ζωή και την δύναμη και συμβολίζει με την γεμάτη κοιλιά της τον πλούτο και την καρποφορία. Η πιστή σύζυγος που πέθαινε για τον άντρα της και η πανέμορφη ερωμένη που ενέπνευσε έναν επικό τρωικό πόλεμο. Υπήρξε η δυνατή θεά Άρτεμις, η σοφή Αθηνά, η νοικοκυρά  Ήρα, η εργατική Δήμητρα και η ερωτική Αφροδίτη για να μας θυμίζουν τις ικανότητες και τα χαρίσματα τους, αλλά και η Μοίρα, η Νέμεσις και οι Ερινύες για να θυμόμαστε να είμαστε σωστοί. Η πρωτόπλαστη Εύα της αμαρτίας και του σαρκικού έρωτα και η Παναγία της  αγνής αγάπης και της σωτηρίας της ψυχής.

Κι όλες αυτές είναι οι ελάχιστες που θα μπορούσε να αναφέρει κανείς αναζητώντας τον ρόλο της γυναίκας στην ιστορία της τέχνης. Γιατί οι απλές, καθημερινές ηρωίδες  της διπλανής πόρτας είναι αυτές που γράψανε ιστορία. Αυτές που ενέπνευσαν με την αγάπη και τον έρωτα τους, τους καλλιτέχνες όλων των εποχών να δημιουργήσουν αριστουργήματα αξεπέραστα στους αιώνες. Να δώσουν μορφή όχι μόνο στα συναισθήματα τους αλλά και σε υψηλά ιδανικά όπως η ειρήνη, η νίκη και η ελπίδα.

Μπορεί άλλωστε να φανταστεί κανείς τον ελληνικό πολιτισμό χωρίς τις Καρυάτιδες, την Νίκη της Σαμοθράκης και την Αφροδίτη της Μήλου; Την Αναγέννηση χωρίς τη «Μόνα Λίζα» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, τις Παναγίες που ζωγράφισε ο Ραφαήλ, την «Πιετά» του Μιχαήλ Αγγέλου και την «Γέννηση της Αφροδίτης» του Μποτιτσέλι;

Και πιο ειδικά, ο Πικάσο δε θα ήταν πρωτοπόρος χωρίς τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν», ο Μοντιλιάνι ίσως να μην γινόταν ποτέ διάσημος χωρίς τα πορτραίτα και τα γυμνά του, ο Κλίμτ θα ήταν καθαρά διακοσμητικός χωρίς τις γυναικείες φιγούρες στα έργα του και ο Νταλί δε θα παραδινόταν ποτέ με τέτοιον τρόπο στην εκκεντρικότητα του, αν δεν γνώριζε την Γκαλά, τον έρωτα της ζωής του.

Και η λογοτεχνία πόσο πιο φτωχή θα ήταν χωρίς τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα του Σαίξπηρ, την Άννα Καρένινα του Τολστόι και τις «Μεγάλες Προσδοκίες» του Ντίκενς αλλά και η απουσία της Τζέην Όστεν  τι κενό θα άφηνε!

Είναι πολλά τα παραδείγματα και η λίστα μεγάλη. Η ουσία όμως είναι, πως όλοι οι καλλιτέχνες με το ιδιαίτερο χάρισμα και το ξεχωριστό τους ταλέντο μας λένε το ίδιο πράγμα: πως η γυναίκα με τον ιδιόμορφο και ιδιότροπο χαρακτήρα της εκπληρώνει το σκοπό της να είναι αυτή που θα κατευθύνει τάσεις, θα καθορίζει ζωές, θα καταστρέφει και θα αναγεννά, είτε ως πρωταγωνίστρια της ιστορίας είτε ως αφανής ήρωας της καθημερινότητας.

***********