Μετεωρολόγοι
ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΙ
ΑΡΧΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: 7ος - 6ος αιώνας π.Χ.
1. ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ (640/624-546 π.Χ.)
Είναι ο αρχαιότερος προσωκρατικός φιλόσοφος, ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, μετεωρολόγος και ιδρυτής της Ιωνικής Σχολής της φυσικής φιλοσοφίας στην Μίλητο. Ο Θαλής ο Μιλήσιος υπήρξε ο πρώτος που προσπάθησε να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα με βάση φυσικές διαδικασίες. Χαρακτηριστική ήταν η προσπάθεια του να εξηγήσει το φαινόμενο των σεισμών. Σύμφωνα με τον Θαλή η Γη επιπλέει στο νερό και οι σεισμοί προκαλούνται όταν η Γη κλυδωνίζεται από κύματα του νερού. Είτε θεωρούσε ότι το νερό εκτός από κοσμογονική αρχή συμμετέχει στη σύσταση του κόσμου είτε όχι, το σημαντικό είναι ότι ο φιλόσοφος αφαιρεί από το νερό τη θεϊκή του ιδιότητα και το αναγνωρίζει μόνον ως φυσικό σώμα. Ο Θαλής ο Μιλήσιος ανακάλυψε τις τροπές (ηλιοστάσια), το ετερόφωτο της Σελήνης, καθώς και τον ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό, από τις ελκτικές ιδιότητες του ορυκτού μαγνητίτη και του ήλεκτρου (κεχριμπάρι).
ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: 5ος - 4ος αιώνας π.Χ.
2. ΕΥΚΤΗΜΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ (5ος αιώνας - 432 π.Χ.)
Ήταν αρχαίος Έλληνας αστρονόμος, μετεωρολόγος και γεωγράφος της κλασικής εποχής. Υπήρξε μαθητής του Μέτωνος με τον οποίο και συνεργάσθηκε στενά μαζί του. Ο Ευκτήμων αναφέρεται τόσο από τον Βιτρούβιο όσο και από τον Πτολεμαίο. Ο Γεμίνος ο Ρόδιος και ο Πτολεμαίος αναφέρουν εργασίες του Ευκτήμονος που περιλαμβάνονταν στο σύγγραμμά του με τον τίτλο "Παράπηγμα", ως πηγή σχετικά με την ανατολή και τη δύση των απλανών αστέρων. Επίσης και ο Θεόφραστος έχει κάνει αναφορά περιλαμβάνοντας αποσπάσματα από το έργο του Ευκτήμονος. Δύο σπουδαία συγγράμματα φέρονται να συνέγραψε ο Ευκτήμων ο Αθηναίος υπό τους τίτλους, «Παράπηγμα» και «Περίπλους της έσω θαλάσσης».
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΑΝΑΦΟΡΕΣ»
Γένιμου Παραπήγματα – Εισαγωγή εις τα φαινόμενα:
Ο Ήλιος στο Σκορπιό: 27η μέρα δύουν οι Υάδες το πρωί και βρέχει.
Ο Ήλιος στον Υδροχόο: 17η μέρα πνέει ζέφυρος.
Ο Ήλιος στον Ταύρο: 4η μέρα κρύβεται ο Κύων, χαλάζι.
3. ΔΙΟΓΕΝΗΣ Ο ΑΠΟΛΛΩΝΙΑΤΗΣ (5ος αιώνας π.Χ.)
Ήταν αρχαίος Έλληνας φυσικός και φιλόσοφος από την Απολλωνία της βόρειας Κρήτης, μαθητής του Αναξιμένους. Το όνομα του πατέρα του ήταν Απολλοθέμις. Υπήρξε οπαδός της Ιωνικής Σχολής και έγραψε στην ιωνική διάλεκτο. Επεχείρησε όπως διαφαίνεται να συνδυάσει την υλιστική θεωρία του δασκάλου του Αναξιμένους με εκείνη του Αναξαγόρα όπου και κυριαρχεί το Ένα ως Αρχή του κόσμου. Αξιόλογες είναι μερικές κοσμολογικές θεωρίες του Διογένη του Απολλωνιάτη, κατά τις οποίες αν η «ουσία του αέρα» είναι βαριά, σχηματίζει γη, ενώ αν είναι «κούφη» αποτελεί τον Ήλιο και τους αστέρες. Από το έργο του φιλοσόφου και φυσικού «Περί Φύσεως» σώθηκαν λίγα μόνο αποσπάσματα, κυρίως από τον Σιμπλίκιο. Το έργο αυτό πρέπει να γράφτηκε μετά το 405 π.Χ., δηλαδή μετά την ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς, επειδή μνημονεύει έναν μετεωρίτη που έπεσε τότε στην περιοχή.
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ»
Οι μετεωρολογικές απόψεις του Διογένους:
1. Τα διάφορα μετεωρολογικά φαινόμενα (σύννεφα, βροχή, χιόνι κτλ.) προκύπτουν από τις μεταβολές του αέρα.
2. Η ανάφλεξη του αέρα προκαλεί την αστραπή και μετά τον κεραυνό.
3. Ο κεραυνός χωρίς αστραπή προκαλείται από την βίαιη αναταραχή του αέρα.
4. Το νερό της θάλασσας είναι αλμυρό εφόσον το γλυκό νερό εξατμίζεται από τις ηλιακές ακτίνες.
5. Το νερό μετασχηματίζεται από τις ηλιακές ακτίνες σε αέρα (υδρατμούς). Ο αέρας αυτός συμπυκνούμενος σχηματίζει σύννεφα.
6. Η βροχή προκύπτει από τα σύννεφα όταν συμπιεστούν από τον αέρα.
7. Το αίτιο της παραγωγής των μετεωρολογικών φαινομένων είναι η ηλιακή θερμότητα που σχηματίζει μάζες θερμού αέρα.
8. Ο αέρας που περιβάλλει την Γη, παρουσιάζει μια ημερήσια και μια ετήσια μεταβολή της θερμοκρασίας του.
9. Η θερμοκρασία του αέρα ελαττώνεται ανάλογα με το ύψος.
10. Οι άνεμοι πνέουν από τις περιοχές όπου ο αέρας είναι πυκνός προς άλλες, όπου ο αέρας είναι αραιότερος.
11. Οι υδάτινες επιφάνειες, όταν η θερμοκρασία του αέρα με τον οποίο έρχονται σε επαφή αυξηθεί, μετασχηματίζουν ένα μέρος τους σε αέρα (υδρατμό).
12. Η ομίχλη προέρχεται από την υγρασία και την συμπύκνωση του αέρα.
13. ο ξηρός αέρας (ξηροί άνεμοι) επιταχύνουν την εξάτμιση των υγρών.
14. Το χιόνι προκύπτει από τα νέφη με τον ψυχρό αέρα. Συγκεκριμένα όταν τα υγρά νέφη μεταβαίνουν στην στερεά κατάσταση, μετασχηματίζονται σε χιόνι.
15. Το χαλάζι δημιουργείται όταν πήζει το νερό της βροχής που πέφτει.
16. Τα σύννεφα αποτελούνται από συμπυκνωμένο αέρα.
17. Η αστραπή σχηματίζεται όταν τα σύννεφα ¨σχίζονται¨ από την δύναμη των ανέμων.
18. Η βροντή προκύπτει όταν σβήνει η φωτιά ενός υγρού νέφους που έχει πυρποληθεί.
19. Το ουράνιο τόξο σχηματίζεται όταν οι ηλιακές ακτίνες πέφτουν πάνω στον συμπυκνωμένο αέρα.
20. Η δρόσος, ο παγετός και η πάχνη δημιουργούνται στην επιφάνεια της Γης από συμπύκνωση λόγω ψύξεως του αέρα.
4. ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ (498-408 π.Χ.)
Ήταν αρχαίος Έλληνας αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, φυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φιλόσοφος, θεωρούμενος και ως ο «πατέρας της πολεοδομίας». Ήταν γιος του Ευρυφώντος. Ειναι ο πρώτος που συνέλαβε «την πόλεων διαίρεσιν», δηλαδή την αναγκαιότητα πολεοδομικού σχεδίου. Τον Ιππόδαμο αναφέρουν στα έργα τους οι Αριστοτέλης, Στοβαίος, Στράβων, Ησύχιος, Φώτιος και Θεανώ. Ειναι ο πρώτος που συνέλαβε «την πόλεων διαίρεσιν», δηλαδή την αναγκαιοτητα πολεοδομικού σχεδίου.
5. ΕΥΔΟΞΟΣ Ο ΚΝΙΔΙΟΣ (408-355/3 π.Χ.)
Ήταν σπουδαίος μαθηματικός και γεωμέτρης που ασχολήθηκε με την αστρονομία. Η Σχολή που ίδρυσε στον Κύζικο άκμασε για πολύ καιρό και τα γραπτά του χρησίμευσαν για πρωτότυπο στη συλλογή «Μικρή Αστρονομία», που παρουσίαζε σε γεωμετρική μορφή το σύνολο των θεωρημάτων που αναφέρονται στην σφαίρα και στην ημερήσια περιστροφή. Πρώτος αυτός υπολόγισε την απόσταση της Γης από τη Σελήνη και τον Ήλιο. Και το κυριότερο συνέλαβε την πρώτη γεωμετρική θεωρία για την κίνηση των πλανητών (με ομόκεντρες σφαίρες που περιστρέφονται η μια μέσα στην άλλη).
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΑΝΑΦΟΡΕΣ»
Γένιμου Παραπήγματα – Εισαγωγή εις τα φαινόμενα:
Ο Ήλιος στον Καρκίνο: 27η μέρα επιτέλει πρωί ο Κύων και για 55 μέρες πνέουν “ετησίες” (τα μελτέμια).
Ο Ήλιος στον Υδροχόο: 14η μέρα πνέει ζέφυρος.
Ο Ήλιος στον Ταύρο: 1η μέρα ο Ωρίων δύει όλος το σούρουπο, βρέχει. Την ίδια μέρα κρύβεται ο Κύων, βρέχει.
6. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (384-322 π.Χ.)
Ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και πολυεπιστήμονας. Σε ηλικία 17 ετών εισέρχεται στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στην Αθήνα, όπου παραμένει έως τα 37 του έτη. Εκεί συνδέεται τόσο με τον ίδιο τον Πλάτωνα όσο και με τον Εύδοξο, τον Ξενοκράτη και άλλους στοχαστές. Τα έργα του αναφέρονται σε πολλές επιστήμες, όπως Φυσική, Βιολογία, Ζωολογία, Μεταφυσική, Λογική, Ηθική, Ποίηση, Θέατρο, Μουσική, Ρητορική, Πολιτική κ.ά, και συνιστούν το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα στην Δυτική Φιλοσοφία. Η σκέψη και οι διδασκαλίες του Αριστοτέλη, που συνοπτικά περιγράφονται με τον όρο Αριστοτελισμός, επηρέασαν για αιώνες την φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική σκέψη έως και τον ύστερο Μεσαίωνα.
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ 1»
Αρχαίο κείμενο:
ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τοῦτο ἀληθές, ὡς ἐν τῷ πρὸς ἄρκτον τόπῳ γίγνεται κομήτης μόνον, ἅμα καὶ τοῦ ἡλίου ὄντος περὶ θερινὰς τροπάς· ὅ τε γὰρ μέγας κομήτης ὁ γενόμενος περὶ τὸν ἐν Ἀχαΐᾳ σεισμὸν καὶ τὴν τοῦ κύματος ἔφοδον ἀπὸ δυσμῶν τῶν ἰσημερινῶν ἀνέσχεν, καὶ πρὸς νότον ἤδη πολλοὶ γεγόνασιν. ἐπὶ δ' ἄρχοντος Ἀθήνησιν Εὐκλέους τοῦ Μόλωνος ἐγένετο κομήτης ἀστὴρ πρὸς ἄρκτον μηνὸς Γαμηλιῶνος περὶ τροπὰς ὄντος τοῦ ἡλίου χειμερινάς· καίτοι τοσοῦτον ἀνακλασθῆναι καὶ αὐτοὶ τῶν ἀδυνάτων εἶναί φασι. κοινὸν δὲ καὶ τούτοις καὶ τοῖς τὴν σύναψιν λέγουσιν πρῶτον μὲν ὅτι καὶ τῶν ἀπλανῶν λαμβάνουσι κόμην τινές. καὶ τοῦτ' οὐ μόνον Αἰγυπτίοις πιστεῦσαι δεῖ, καίτοι κἀκεῖνοί φασιν, ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἐφεωράκαμεν· τῶν γὰρ ἐν τῷ ἰσχίῳ τοῦ κυνὸς ἀστήρ τις ἔσχε κόμην, ἀμαυρὰν μέντοι· ἀτενίζουσιν μὲν γὰρ εἰς αὐτὸν ἀμυδρὸν ἐγίγνετο τὸ φέγγος, παραβλέπουσι δ' ἠρέμα τὴν ὄψιν πλέον. πρὸς δὲ τούτοις ἅπαντες οἱ καθ' ἡμᾶς ὠμμένοι ἄνευ δύσεως ἠφανίσθησαν ἐν τῷ ὑπὲρ τοῦ ὁρίζοντος τόπῳ ἀπομαρανθέντες κατὰ μικρὸν οὕτως, ὥστε μήτε ἑνὸς ἀστέρος ὑπολειφθῆναι σῶμα μήτε πλειόνων, ἐπεὶ καὶ ὁ μέγας ἀστὴρ περὶ οὗ πρότερον ἐμνήσθημεν ἐφάνη μὲν χειμῶνος ἐν πάγοις καὶ αἰθρίαις ἀφ' ἑσπέρας, ἐπὶ Ἀστείου ἄρχοντος, καὶ τῇ μὲν πρώτῃ οὐκ ὤφθη ὡς προδεδυκὼς τοῦ ἡλίου, τῇ δ' ὑστεραίᾳ ὤφθη· ὅσον ἐνδέχεται γὰρ ἐλάχιστον ὑπελείφθη, καὶ εὐθὺς ἔδυ· τὸ δὲ φέγγος ἀπέτεινε μέχρι τοῦ τρίτου μέρους τοῦ οὐρανοῦ οἷον ἅλμα· διὸ καὶ ἐκλήθη ὁδός. ἐπανῆλθε δὲ μέχρι τῆς ζώνης τοῦ Ὠρίωνος, καὶ ἐνταυθοῖ διελύθη. καίτοι Δημόκριτός γε προσπεφιλονείκηκεν τῇ δόξῃ τῇ αὑτοῦ· φησὶ γὰρ ὦφθαι διαλυομένων τῶν κομητῶν ἀστέρας τινάς. τοῦτο δὲ οὐχ ὁτὲ μὲν ἔδει γίγνεσθαι ὁτὲ δὲ οὔ, ἀλλ' ἀεί. πρὸς δὲ τούτοις καὶ οἱ Αἰγύπτιοί φασι καὶ τῶν πλανήτων καὶ πρὸς αὑτοὺς καὶ πρὸς τοὺς ἀπλανεῖς γίγνεσθαι συνόδους, καὶ αὐτοὶ ἑωράκαμεν τὸν ἀστέρα τὸν τοῦ Διὸς τῶν ἐν τοῖς διδύμοις συνελθόντα τινὶ ἤδη καὶ ἀφανίσαντα, ἀλλ' οὐ κομήτην γενόμενον. ἔτι δὲ καὶ ἐκ τοῦ λόγου φανερόν· οἱ γὰρ ἀστέρες κἂν εἰ μείζους καὶ ἐλάττους φαίνονται, ἀλλ' ὅμως ἀδιαίρετοί γε καθ' ἑαυτοὺς εἶναι δοκοῦσιν. ὥσπερ οὖν καὶ εἰ ἦσαν ἀδιαίρετοι, ἁψάμενοι οὐδὲν ἂν ἐποίησαν μέγεθος μεῖζον, οὕτως καὶ ἐπειδὴ οὐκ εἰσὶν μὲν φαίνονται δὲ ἀδιαίρετοι, καὶ συνελθόντες οὐδὲν φανοῦνται μείζους τὸ μέγεθος ὄντες. ὅτι μὲν οὖν αἱ λεγόμεναι περὶ αὐτῶν αἰτίαι ψευδεῖς οὖσαι τυγχάνουσιν,εἰ μὴ διὰ πλειόνων, ἀλλὰ καὶ διὰ τούτων ἱκανῶς δῆλόν ἐστιν.
Μετάφραση:
Αλλά μήπως δεν είναι αληθινή και η επόμενη παρατήρηση, ότι βορείως του τροπικού του καρκίνου παρουσιάζονται αποκλειστικά και μόνο οι κομήτες ακόμα και όταν ο ήλιος βρίσκεται στο θερινό ηλιοστάσιο. Κάποτε λοιπόν, ένας μεγάλος κομήτης παρουσιάστηκε όταν συνέβη ο σεισμός στην Αχαΐα που προκάλεσε «τσουνάμι» (κύματος έφοδον) προερχόμενο από την δύση, αλλά ανέβηκε από την πλευρά του Ισημερινού, και στις περιοχές νοτίως της Αχαΐας είχαν ήδη συμβεί πολλοί άλλοι σεισμοί. Επίσης όταν στην Αθήνα ήταν άρχων ο Ευκλής ο Μόλων, παρουσιάστηκε ένας κομήτης λαμπρός σαν αστέρας, ο οποίος είχε κατεύθυνση προς βορά, τον μήνα Γαμιλιώνα όταν ο ήλιος βρισκόταν στο χειμερινό ηλιοστάσιο. Μολονότι βρισκόταν σε περιοχή μεγάλης αντανάκλασης του ηλίου, (δηλαδή πολύ κοντά του), παρόλα αυτά ήταν τόσο λαμπρός που πολλοί λέγανε ότι ήταν αδύνατον να είναι κομήτης. Είναι δε γνωστό σε αυτούς τους αστρονόμους, ότι υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες μερικοί από τους αστέρες που εμφανίζονται ως απλανείς, παρουσιάζονται με κόμη. Αυτό το φαινόμενο δεν το έχουν πιστέψει, λόγω των παρατηρήσεών τους, μόνο οι Αιγύπτιοι. Διότι δεν ισχυρίζονται μόνο οι Αιγύπτιοι, ότι έχουν δει αυτούς τους «περίεργους αστέρες», αλλά επιβεβαιώνουμε ότι και εμείς, ότι τους έχουμε επίσης παρατηρήσει. Γνωρίζουμε ότι προέρχονται από την ουράνια περιοχή που βρίσκεται το «πόδι» του αστερισμού του Κυνός, (δηλαδή του Σειρίου), και ξαφνικά παρουσιάζουν κόμη, η οποία δεν είναι πολύ φωτεινή. Όταν κάποιος παρακολουθεί αυτά τα ουράνια σώματα, διαπιστώνει ότι σιγά-σιγά εξασθενίζει η λάμψη τους, μέχρι που τελικά εξαφανίζεται η όψη τους. Επιπλέον ως προς τα προηγούμενα, όλοι αυτοί που έχουν παρατηρήσει αυτά τα φαινόμενα στην δική μας περιοχή (Ελλάδα), διαπίστωσαν ότι χωρίς να προέρχονται από τον δυτικό ορίζοντα, εμφανίστηκαν σε περιοχή επάνω από τον ορίζοντα και μετά από λίγο μειώθηκε η φωτεινότητά τους, ώστε να μην μπορεί να τα συγκρίνει κανείς ούτε με κάποιον συγκεκριμένο αστέρα ούτε με άλλα ουράνια σώματα, γι αυτόν τον λόγο και αυτός ο μεγάλος αστέρας, (που προκάλεσε τον σεισμό στην Αχαΐα) στον οποίο αναφερθήκαμε, εμφανίστηκε ξαφνικά μέσα στον χειμώνα, προερχόμενος από πολύ βόρεια περιοχή, το δε απόγευμα εμφανίστηκε σε πολύ καθαρό ουρανό. επίσης όταν ήταν άρχοντας ο Άστειος, ενώ στην πρώτη μέρα δεν έγινε αντιληπτό το αντικείμενο επειδή εμποδιζόταν από την ηλιακή ακτινοβολία, την επόμενη μέρα επειδή είχε μετακινηθεί έγινε αντιληπτό. και όπως ήταν αναμενόμενο για πολύ μικρό διάστημα έγινε αντιληπτό και μετά χάθηκε. Η δε λάμψη του κάλυψε αλματωδώς το ένα τρίτο του ουρανού, για αυτό και αυτό το αντικείμενο ονομάστηκε οδός. Επανεμφανίστηκε αργότερα στην περιοχή της ζώνης του Ωρίωνα και κατόπιν εξαφανίστηκε ξαφνικά. Και μολονότι ο Δημόκριτος σχολίασε μέχρι φιλονικίας με άλλους αστρονόμους την γνώμη του ως προς αυτό το φαινόμενο, από ότι λένε, εμφανίστηκε σαν κάποιο σύνολο αστέρων, που κατόπιν διαλύθηκε όπως διαλύονται οι κομήτες. Αυτό το ουράνιο σώμα δεν κινείτο άλλοτε μεν προς την δύση, άλλοτε δε προς άλλη κατεύθυνση, αλλά παρέμενε συνεχώς προς το ίδιο σημείο. Επιπλέον δε προς αυτά και οι Αιγύπτιοι αστρονόμοι ισχυρίζονται ότι ένα τέτοιο αντικείμενο ερχόταν σε σύνοδο τόσο ως προς ορισμένους πλανήτες, όσο και ως προς ορισμένους απλανείς, Και εμείς οι ίδιοι είδαμε αυτό το φαινόμενο να παρουσιάζεται στο σημείο του ουρανού όπου βρίσκεται ο πλανήτης Δίας, στο ζώδιο των διδύμων, σε σύνοδο, δηλαδή στο ίδιο σημείο και κατόπιν εξαφανίστηκε. Αλλά βεβαίως δεν μπορούμε να το συγκρίνουμε με κομήτη. Επιπλέον είναι φανερό σύμφωνα με αυτές τις περιγραφές, ότι δεν έμοιαζε με κανέναν αστέρα, ούτε με αυτούς που φαίνονται μεγάλοι ούτε με αυτούς που φαίνονται μικροί. Αυτοί δε οι αστέρες, δεν μπορούν να διαλυθούν σε τεμάχια, όπως εμφανίστηκε να διαλύεται αυτό το σώμα. Έτσι ακριβώς μπορούμε να πούμε ότι εφόσον οι αστέρες θεωρούνται ότι δεν μπορούν να διαιρεθούν, ούτε θα μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με κάποιο αντικείμενο που έχει μεγαλύτερο μέγεθος από αυτούς, και ακριβώς γι αυτόν τον λόγο θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι είναι παντελώς αδιαίρετοι. Και αν έρθουν σε σύνοδο με ένα άλλο ουράνιο σώμα, αυτή η σύνοδος δεν θα ήταν πραγματική αλλά καθαρά φαινομενική καθότι οι αστέρες είναι πολύ μεγαλύτεροι από οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Γι αυτό όλες αυτές οι φήμες, ότι αυτό το ουράνιο σώμα ήρθε σε επαφή με αστέρες ή πλανήτες είναι ψέματα. Ακόμα και αν δεν το παραδέχονται όλοι, αλλά εφόσον το παραδέχονται αυτοί οι λίγοι που γνωρίζουν, είναι αρκετό για να καταλάβουμε ότι τέτοιου είδους επαφή δεν είναι δυνατόν να συμβεί...
«ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ 2»
Αρχαίο κείμενο:
ὅταν δὲ τὸ ἐκκρινόμενον πνεῦμα τὸ ἐν τῷ νέφει ἑτέρῳ ἀντιτυπήσῃ οὕτως ὥσπερ ὅταν ἐξ εὐρέος εἰς στενὸν βιάζηται ὁ ἄνεμος ἐν πύλαις ἢ ὁδοῖς (συμβαίνει γὰρ πολλάκις ἐν τοῖς τοιούτοις ἀπωσθέντος τοῦ πρώτου μορίου τοῦ ῥέοντος σώματος διὰ τὸ μὴ ὑπείκειν, ἢ διὰ στενότητα ἢ διὰ τὸ ἀντιπνεῖν, κύκλον καὶ δίνην γίγνεσθαι τοῦ πνεύματος· τὸ μὲν γὰρ εἰς τὸ πρόσθεν κωλύει προϊέναι, τὸ δ' ὄπισθεν ἐπωθεῖ, ὥστε ἀναγκάζεται εἰς τὸ πλάγιον, ᾗ οὐ κωλύεται, φέρεσθαι, καὶ οὕτως ἀεὶ τὸ ἐχόμενον, ἕως ἂν ἓν γένηται, τοῦτο δ' ἐστὶ κύκλος· οὗ γὰρ μία φορὰ σχήματος, τοῦτο καὶ αὐτὸ ἀνάγκη ἓν εἶναι)·[...]
[...]βορείοις δ' οὐ γίγνεται τυφῶν, οὐδὲ νιπτικῶς ἐχόντων ἐκνεφίας, διὰ τὸ πάντα ταῦτ' εἶναι πνεῦμα, τὸ δὲ πνεῦμα ξηρὰν εἶναι καὶ θερμὴν ἀναθυμίασιν. ὁ οὖν πάγος καὶ τὸ ψῦχος διὰ τὸ κρατεῖν σβέννυσιν εὐθὺς γιγνομένην ἔτι τὴν ἀρχήν. ὅτι δὲ κρατεῖ, δῆλον· οὐδὲ γὰρ ἂν ἦν νιφετός, οὐδὲ βόρεια τὰ ὑγρά· ταῦτα γὰρ συμβαίνει κρατούσης εἶναι τῆς ψυχρότητος. γίγνεται μὲν οὖν τυφῶν, ὅταν ἐκνεφίας γιγνόμενος μὴ δύνηται ἐκκριθῆναι τοῦ νέφους· ἔστι δὲ διὰ τὴν ἀντίκρουσιν τῆς δίνης, ὅταν ἐπὶ γῆν φέρηται ἡ ἕλιξ συγκατάγουσα τὸ νέφος, οὐ δυναμένη ἀπολυθῆναι. ᾗ δὲ κατ' εὐθυωρίαν ἐκπνεῖ, ταύτῃ τῷ πνεύματι κινεῖ, καὶ τῇ κύκλῳ κινήσει στρέφει καὶ ἀναφέρει ᾧ ἂν προσπέσῃ βιαζόμενον. ὅταν δὲ κατασπώμενον ἐκπυρωθῇ (τοῦτο δ' ἐστὶν ἐὰν λεπτότερον τὸ πνεῦμα γένηται), καλεῖται πρηστήρ· συνεκπίμπρησι γὰρ τὸν ἀέρα τῇ πυρώσει χρωματίζων. ἐὰν δ' ἐν αὐτῷ τῷ νέφει πολὺ καὶ λεπτὸν ἐκθλιφθῇ πνεῦμα, τοῦτο γίγνεται κεραυνός, ἐὰν μὲν πάνυ λεπτόν, οὐκ ἐπικάων διὰ λεπτότητα, ὃν οἱ ποιηταὶ ἀργῆτα καλοῦσιν, ἐὰν δ' ἧττον, ἐπικάων, ὃν ψολόεντα καλοῦσιν· ὁ μὲν γὰρ διὰ τὴν λεπτότητα φέρεται, διὰ δὲ τὸ τάχος φθάνει διιὼν πρὶν ἢ ἐκπυρῶσαι καὶ ἐπιδιατρίψας μελᾶναι· ὁ δὲ βραδύτερος ἔχρωσε μέν, ἔκαυσε δ' οὔ, ἀλλ' ἔφθασε. διὸ καὶ τὰ μὲν ἀντιτυπήσαντα πάσχει τι, τὰ δὲ μὴ οὐδέν, οἷον ἀσπίδος ἤδη τὸ μὲν χάλκωμα ἐτάκη, τὸ δὲ ξύλον οὐδὲν ἔπαθεν· διὰ γὰρ μανότητα ἔφθασε τὸ πνεῦμα διηθηθὲν καὶ διελθόν· καὶ δι' ἱματίων ὁμοίως οὐ κατέκαυσεν, ἀλλ' οἷον τρῦχος ἐποίησεν· ὥστε ὅτι γε πνεῦμα ταῦτα πάντα, δῆλον καὶ ἐκ τῶν τοιούτων.
Μετάφραση:
Όταν ο άνεμος, (που προέρχεται) από αναθυμίαση μέσα στο νέφος, επιπέσει πάνω σε κάποιο άλλο νέφος, όπως ακριβώς όταν αναγκάζεται ο άνεμος να περάσει από πλατύτερο σε στενότερο μέρος, ανάμεσα από πύλες ή δυόδους (διότι συμβαίνει συχνά στις περιπτώσεις αυτές, επειή απωθείται το εμπρόσθιο μέρος του ρεύματος, λόγω αντίστασης που οφείλεται είτε στην στενότητα του περάσματος ή στην ύπαρξη αντίθετου ρεύματος, να σχηματίζεται από τον άνεμο κυκλώνας και δίνη: πράγματι, το εμπρόσθιο μέρος εμποίζει το υπόλοιπο να προχωρήσει, ενώ το ίδιο ωθείται από πίσω, αναγκάζεται, λοιπόν, να κινείται λοξά, προς την κατεύθυνση που δεν βρίσκει αντίσταση, και το ίδιο γίνεται και για τα επόμενα μέρη, μέχρι να σχηματιστεί μια συνολική μάζα, δηλαδή ένας κύκλος, διότι κάθε σχήμα που προκύπτει από μία και μόνη κίνηση πρέπει να είναι αναγκαστικά και το ίδιο ενιαία μάζα).[...]
[...]Τυφώνας δεν προκαλείται με βοριά, ούτε ανεμοθύελλα με χιόνι διότι όλα αυτά είναι άνεμος και ο άνεμος είναι ξηρή και θερμή αναθυμίαση. Επειδή, λοιπόν, επικρατούν ο παγετός και το ψύχος, τον εξαφανίζουν μόλις παρουσιαστεί. Η επικράτησή τους είναι προφανής, αλλιώς δεν θα υπήρχε χιόνι ούτε θα ερχόταν βροχή απο τον Βορρά, ως γνωστόν, τα φαινόμενα τούτα πραγματοποιύνται μόνον όταν επικρατεί ψύχος. Ο τυφώνας σηκώνεται, λοιπόν, όταν ο θυελλώδης άνεμος που παράγεται δεν μπορεί να απελευθερωθεί από το σύννεφο. Οφείλεται στην αντίσταση της δύνις και εκδηλώνεται όταν η έλικα κατέρχεται προς το έδαφο, σύροντας μαζί της το νέφος, απο το οποίο δεν μπορεί να απαλλαγεί. Όταν ο τυφώνας πνέει σε ευθεία γραμμή, παρασείρει ότι βρει στον δρόμο του, με την κυκλική κίνησή του αναποδογυρίζει και σηκώνει ψηλά βίαια κάθε τι πάνω στο οποίο προσκρούει. Όταν το νέφος καθώς σύρεται προς το έδαφος, πάρει φωτιά, (κάτι που συμβαίνει όταν η σύστασή του είναι αραιή), καλείται στρόβιλος φωτιάς, επειή αναφλέγει και χρωματίζει με το κάψιμο τον γύρω αέρα. Άν συμπιεστεί μέσα σε αυτό τούτο το νέφος μεγάλη ποσότητα αραιού αέρα, γίνεται ο κεραυνός: αν είναι πολύ αραιός, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να καίει, είναι αυτό που οι ποιητές αποκαλούν απαστράπτοντα. Άν είναι λιγότερο αραιός, και αποκαλείται καπνώδης. Ο πρώτος, πράγματι, κινείται γρήγορα λόγο της αραιότητάς του και η ταχύτητά του έχει ως αποτέλεσμα να διαπερνά τα αντικείμενα προτού τα αναφλέξει ή, παραμένοντας αρκετά, θα μαυρίσει. Ο άλλος που είναι βραδύτερος, χρωματίζει συνήθως τα αντικείμενα αλλά δεν τα καίει, διότι τα προσπερνάει νωρίτερα. Γι’αυτό όσα στερεά αντικείμενα αντιστέκονται παθαίνουν ζημιές, ενώ όσα όχι δεν παθαίνουν καμία: έχουμε δει να λιώνει η χάλκινη επικάλυψη ασπίδας, ενώ το ξύλο δεν παθαίνει τίποτα, επειδή, λόγο της μικρότερης πυκνότητάς του, ο άνεμος προλαβαίνει να το διαπεράσει. Κατά τον ίδιο τρόπο διέρχεται απο ρούχα χωρίς να τα καίει, τα κάνει όμως κουρέλια. Από τούτα μπορούμε να συμπεράνουμε πως όλα αυτά οφείλονται στον άνεμο.
7. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ (370-287 π.Χ.)
Ήταν φιλόσοφος της αρχαιότητας. Θεωρείται συνεχιστής του έργου του Αριστοτέλη τον οποίο και διαδέχτηκε στην διεύθυνση της Περιπατητικής Σχολής. Τις περισσότερες πληροφορίες για τον βίο του Θεοφράστου αντλούμε από τον Διογένη, συγγραφέα των βίων των φιλοσόφων. Το έργο του Θεόφραστου ήταν ιδιαίτερα πλούσιο, καθώς εκτιμάται πως έγραψε συνολικά περίπου 240 έργα τα οποία πραγματεύονται ένα πλήθος θεμάτων γύρω από την Ηθική, την Λογική, την Ρητορική, την Ιστορία των επιστημών ή την Μεταφυσική και κυρίως την Βοτανική και την Ζωολογία. Σήμερα σώζονται κυρίως αποσπάσματα του έργου του αλλά και ορισμένα πλήρη κείμενα που είναι οι «Περί Φυτών Ιστορίας (9 βιβλία)», τα «Περί Φυτών Αιτιών (6 βιβλία)» καθώς και το πιο γνωστό του έργο, οι «Χαρακτήρες».
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΠΕΡΙ ΣΗΜΕΙΩΝ, ΥΔΑΤΩΝ, ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΧΕΙΜΩΝΩ ΚΑΙ ΕΥΔΙΩΝ»
«Σε χώρες με ψηλά βουνά που κατεβαίνουν μέχρι την θάλασσα, όταν αρχίζουν να φυσούν οι άνεμοι, τα σύννεφα πέφτουν πάνω σε τέτοιους τόπους και, όταν οι άνεμοι αλλάζουν κατεύθυνση, αλλάζουν επίσης και τα σύννεφα και, καθώς γίνονται υγρότερα, κάθονται στα κοιλώματα λόγω του βάρους τους. Γι' αυτό πρέπει να δίνει κανείς προσοχή στις τοπικές συνθήκες της περιοχής».
«Σημάδι βροχής είναι και όταν τα σύννεφα είναι όμοια με τολύπες μαλλιού».
«Ένας κύκλος γύρω από την Σελήνη σημαίνει αέρα περισσότερο απ' ότι αν είναι γύρω από τον Ήλιο. Και στις δύο όμως περιπτώσεις, αν υπάρχει μια διακοπή στον κύκλο, σημαίνει άνεμο που θα έρθει από την πλευρά που υπάρχει η διακοπή»
«Αν ενώ πνέει βοριάς, το μισοφέγγαρο στέκει όρθιο, συνήθως θα φυσήξουν ζέφυροι και ο μήνας θα είναι θυελλώδης. Όταν το επάνω κέρας του μισοφέγγαρου γέρνει προς τα κάτω, θα επικρατήσουν βόρειοι άνεμοι τον υπόλοιπο μήνα. Αν γέρνει το κάτω κέρας, νότιοι».
«Αν η Σελήνη δείχνει πύρινη, σημαίνει ότι ο μήνας θα έχει ανέμους, ενώ αν είναι σκοτεινή, θα έχει βροχές. Και οποιοδήποτε σημάδι δίνει η Σελήνη, το δίνει όταν είναι τριών ημερών».
«Στον αστερισμό του Καρκίνου υπάρχουν δυο αστέρες που ονομάζονται Όνοι, μεταξύ των οποίων υπάρχει το νεφελώδες διάστημα («νεφέλιον») που ονομάζεται Φάτνη. Αν αυτό γίνει σκοτεινό, είναι σημάδι βροχής».
«Πολλοί διάττοντες αστέρες είναι σημάδι βροχής ή ανέμου, τα οποία θα έρθουν από την πλευρά του ουρανού από την οποία πέφτουν τα αστέρια. Οι κομήτες σημαίνουν συνήθως ανέμους και αν υπάρχουν πολλοί, δηλώνουν και ξηρασία.Αν το αστέρι του Ερμή εμφανιστεί το χειμώνα, σημαίνει κρύα, ενώ το καλοκαίρι καύσωνα».
ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: 3ος – 1ος αιώνας π.Χ.
8. ΑΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ (313-240 π.Χ.)
Ήταν Αλεξανδρινός ποιητής πουκαταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας ή, σύμφωνα με άλλους από την Ταρσό αλλά μάλλον ότι εκεί έζησε για λίγο. Πατέρας του ήταν ο διαπρεπής τότε πολιτικός και στρατιωτικός Αθηνόδωρος. Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα μαθηματικά και με την αστρονομία. Στο επικό ποιήμα του με τίτλο «Φαινόμενα και Διοσημεία» περιγράφονται ποιητικά οι αστερισμοί και ουράνια φαινόμενα με κατεσπαρμένους στο έργο ύμνους, θρύλους και μύθους. Ο Άρατος έγραψε κι άλλα έργα όπως «Ύμνοι και παίγνια», «Συνθέσεις φαρμάκων», «Επικήδεια, επιστολές, ηθοποιίες» κ.α. καθώς και επιγράμματα απο τα οποία 2 αποδίδονται στον ίδιο και περιλαμβάνονται στην Παλατινή Ανθολογία.
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΔΙΟΣΗΜΙΑ»
«Κοίτα την Φάτνη όμοια μ' ένα μικρούλι νέφος,
που βρίσκεται στα βορινά και κάτω απ' τον Καρκίνο.
Και δύο άστρα αμυδρά πολύ, κοντά της λάμπουν,
δεν είναι πολύ κοντά μα ούτε και μακριά της,
όσο μια πήχη θα ' λεγες καθένα τους απέχει,
το ένα είν' απ' το βορρά και τ' άλλο απ' το νότο.
Όνοι εκείνα λέγονται. Στην μέση είν' η Φάτνη….
… Αν σκοτεινιάζει ο ουρανός κι αυτά πολύ ταιριάζουν,
τότε φαινόμενο βροχής σημάδι είναι αυτά».
«Αν η Σελήνη είναι λεπτή και καθαρή την τρίτη μέρα,
δείχνει πως θα’ ρθει ξαστεριά. Και όταν λεπτή και κοκκινόχρωμη είναι,
προλέγει ανέμους. Αν τα άκρα της δεν είναι διαυγή
και τα κέρατά της δεν είναι αιχμηρά κι έχει αδύναμο φως,
αυτό αποτελεί σημάδι πως θα πνεύσει νότιος άνεμος
ή ότι θα πέσει βροχή».
Α. Οι μέλισσες δεν βγαίνουν να βοσκήσουν πριν από μια θύελλα.
Β. Κακοκαιρία θα ξεσπάσει αν τα χελιδόνια ξύνουν με τις κοιλιές τους την επιφάνεια του νερού και αν τα μυρμήγκια μεταφέρουν τα αβγά τους γρήγορα από τη φωλιά τους.
Γ. Σημάδι βροχής είναι η μανία με την οποία τσιμπάνε οι μύγες.
Δ. Οι πρίνοι φορτωμένοι με καρπούς προμηνύουν ένα βαρύ και μακρύ χειμώνα.
9. ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ (135-51 π.Χ.)
Ήταν Έλληνας πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωγράφος, πολιτικός, ιστορικός και δάσκαλος που γεννήθηκε στην Απάμεια της Συρίας. Τον θεωρούσαν τον πολυμαθέστερο άνθρωπο του κόσμου για την εποχή του. Τίποτα από το τεράστιο έργο του δεν έχει σωθεί ως ολότητα σήμερα, αλλά μόνο αποσπάσματα. Ο Ποσειδώνιος έγραψε έργα για την Φυσική, την Μετεωρολογία, την Φυσική Γεωγραφία, την Αστρονομία, την Αστρολογία και την Μαντεία, την Σεισμολογία, την Γεωλογία και την Ορυκτολογία, την Υδρολογία, την Βοτανική, την Ηθική, την Λογική, τα Μαθηματικά, την Ιστορία, την Φυσική Ιστορία, την Ανθρωπολογία, και την Στρατηγική. Οι μελέτες του ήταν μεγάλες και σε βάθος διερευνήσεις των αντικειμένων τους, έστω και με κάποια λάθη.
10. ΑΕΤΙΟΣ Ο ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ (1ος ή 2ος αιώνας π.Χ.)
Ο Αέτιος από την Αντιόχεια της Συρίας υπήρξε φιλόσοφος περιπατητικός (δηλαδή οπαδός των θεωριών του Αριστοτέλη δοξογράφος και επίσης αστρονόμος, μετεωρολόγος και φυσικός. Ασχολήθηκε με την συστηματική καταγραφή φιλοσοφικών και επιστημονικών θεωριών των προγενεστέρων του. Το σπουδαιότερο των συγγραμμάτων του έφερε το τίτλο «Περί των αρεσκόντων τοις φιλοσόφοις φυσικών δογμάτων ξυναγωγή» ή άλλως «Συναγωγή περί αρεσκόντων» τμήματα του οποίου βρέθηκαν εγκατεσπαρμένα σε διάφορους μεταγενέστερούς του (Στοβαίος, Νεμέσιος , Ψευδοπλούταρχος, Πλίνιος, Θεοδώρητος και Πορφύριος). Υπήρξε ο μακρινός πρόδρομος της δαρβίνειας θεωρίας περί της εξελίξεως των πρωτογόνων οργανισμών και της γενέσεως των ειδών.
11. ΓΕΜΙΝΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ (1ος αιώνας π.Χ.)
Ήταν Έλληνας φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός, μετεωρολόγος και γεωγράφος. Σχεδόν τίποτα δεν είναι γνωστό για την ζωή του Γεμίνου. Δεν είναι καν βέβαιο ότι γεννήθηκε στην Ρόδο, αλλά αναφορές σε βουνά της Ρόδου στα αστρονομικά του έργα υποδεικνύουν ότι εργάσθηκε εκεί. Το μοναδικό σωζόμενο έργο του Γεμίνου είναι η «Εἰσαγωγὴ εἰς τὰ Φαινόμενα», γνωστή συχνά και ως «Εισαγωγή». Είναι ένα εισαγωγικό βιβλίο αστρονομίας βασισμένο σε έργα παλαιότερων αστρονόμων όπως ο Ίππαρχος ο Ρόδιος, που είχε σκοπό να διδάξει την επιστήμη αυτήν σε αρχάριους. Παρότι ο Γέμινος υιοθετεί το γεωκεντρικό σύστημα, στο έργο αυτό ξεχωρίζουν για την ορθότητά τους με τα σημερινά δεδομένα . Το κυριότερο μαθηματικό έργο του Γεμίνου είναι το «Μαθηματικών Δόγμα» (δηλ. θεωρία των Μαθηματικών). Παρότι αυτό το έργο δεν έχει σωθεί, αρκετά αποσπάσματά του υπάρχουν σε έργα των Πρόκλου, Ευτοκίου και άλλων. Ο Γέμινος διαχώρισε τα Μαθηματικά σε δύο μέρη: τα «νοητά» και τα «αισθητά», ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, σε Καθαρά και Εφαρμοσμένα Μαθηματικά. Στην πρώτη κατηγορία τοποθέτησε την Γεωμετρία και την Αριθμητική (με την Θεωρία των Αριθμών), ενώ στην δεύτερη τις μαθηματικές επιστήμες: την Μηχανική, την Αστρονομία, την Οπτική, την Γεωδαισία, την Μουσική αρμονία, αλλά και την Λογιστική. Μακρά αποσπάσματα του έργου του διασώθηκαν και στο Σχόλιο των «Στοιχείων» του Ευκλείδη από τον Al-Nayrizi.
Ενδεικτικά αποσπάσματα έργων / Σωζόμενα:
«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣ ΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ»
«Μόνο οι απλοί άνθρωποι αποδίδουν νόημα στις επιδράσεις των επιτολών και δύσεων των άστρων στις μεταβολές του καιρού. Οι Mαθηματικοί και οι Φυσικοί έχουν διαφορετική άποψη».
«Πρώτα απ' όλα ας γίνει κατανοητό ότι οι ενδείξεις βροχών και ανέμων συμβαίνουν κοντά στην Γη και δεν φτάνουν σε μεγάλο ύψος.... Τα νέφη εκτείνονται σε ύψος το πολύ 10 σταδίων».
«Οι προβλέψεις με τα παραπήγματα έχουν γίνει με κάποια αυθαιρεσία, όχι δηλαδή με μια τεχνική μέθοδο ή ανάγκη, αλλά έχουν γίνει κατόπιν συνεχούς παρατήρησης. Γι' αυτό και πολλές φορές διαψεύδονται».
«Κάθε παράπηγμα ισχύει σε έναν τόπο. Κάποιοι νομίζουν ότι ο Σείριος έχει την δική του δύναμη και είναι ο αίτιος του καύσωνα, όταν επιτέλλει συγχρόνως με τον Ήλιο. Όμως στην μεν Ρόδο επιτέλλει 30 μέρες μετά την θερινή τροπή, ενώ σε άλλους τόπους μετά 40 ή 50 μέρες, ώστε δεν επιτέλλει αυτός κατά το μέγιστο του καύσωνα».
«Τα άστρα δεν έχουν καμιά δύναμη να μεταβάλλουν την κατεύθυνση των ανέμων και να προκαλούν βροχές, αλλά μετά από παρατηρήσεις τα έχουμε ως σημάδια για να κάνουμε προβλέψεις στις μεταβολές της ατμόσφαιρας. Οι μεταβολές του καιρού δεν οφείλονται στην δύναμη του αστερισμού. Αυτό είναι παράλογο. Είτε πύρινα είναι τα άστρα, είτε αιθέρια όπως νομίζουν μερικοί, δεν έχουν καμιά συμμετοχή στα συμβαίνοντα στην Γη».
«Το ηγεμονικό αίτιο των μεταβολών στην ατμόσφαιρα είναι ο Ήλιος».
«Γι' αυτό ίσως θα έπρεπε κανείς να χρησιμοποιήσει καλύτερα τα σημάδια που μας έδωσε η φύση, σαν αυτά που χρησιμοποιεί και ο Άρατος. Κάνει λοιπόν ο Άρατος τις προγνώσεις βασιζόμενος στην ανατολή και την δύση του Ήλιου και της Σελήνης, στην άλω που σχηματίζεται γύρω από την Σελήνη και τέλος στα μη λογικά ζώα. Οι με βάση τα παραπάνω γενόμενες προβλέψεις είναι σίγουρες ως προς το αποτέλεσμα, αφού συμβαίνουν από κάποια φυσική αιτία».
12. ΙΠΠΑΛΟΣ Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ (1ος αιώνας π.Χ.)
Ήταν αρχαίος Έλληνας θαλασσοπόρος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μετεωρολόγος. Τον αναφέρουν οι Στράβων, Κλαύδιος Πτολεμαίος και Πλίνιος. Φαίνεται ότι είχε αναλάβει πολλά ταξίδια μεταξύ Αιγύπτου, Ερυθράς, Αραβίας και Ινδιών με πολύ ενδιαφέρουσες χαρτογραφήσεις, γεωγραφικές και μετεωρολογικές παρατηρήσεις ιδιαίτερα στον Ινδικό ωκεανό. Είναι ο πρώτος που παρατήρησε και ανακάλυψε την διεύθυνση των περιοδικών ανέμων του Ινδικού ωκεανού (των Μουσώνων) που πνέουν το μισό χρόνο με κατεύθυνση από ΝΔ. προς ΒΑ. και κατά το έτερο ήμισυ από ΒΑ. προς ΝΔ. Εξ αυτού του γεγονότος οι άνεμοι αυτοί και πρωτονομάσθηκαν «Ιππάλιοι άνεμοι». Ο Ίππαλος επίσης χαρτογράφησε με σχετική ακρίβεια τις ακτές και τις θέσεις όλων των εμπορικών λιμένων της Ερυθράς, της εποχής του, και αναφέρεται ονομαστικά στον Περίπλου της Ερυθράς Θαλάσσης ως ο πρώτος που ανακάλυψε την διαδρομή από την Ερυθρά θάλασσα προς την Ινδική χερσόνησο μέσω του Ινδικού ωκεανού.
****************
Πηγές:
https://el.wikipedia.org
http://www.orionas.gr
http://www.greekalert.com
http://www.i-diadromi.gr/2013/02/blog-post_2244.html
https://el.wikisource.orghttp://kizitora.jp
http://6iee.com
http://shushi168.com
http://hdw.eweb4.com
http://fileclub.ws/details.php?id=55571