Περιβάλλον

Πανίδα – Σπάνια και απειλούμενα είδη ζώων

Με τον όρο πανίδα εννοείται το σύνολο των διαφόρων ειδών ζωικών οργανισμών (Σπονδυλωτών και Ασπόνδυλων) που απαντούν σε μία περιοχή. Η γνώση για τα ζώα της Ελλάδας ξεκινά από πολύ παλιά, ουσιαστικά από τον Αριστοτέλη που πριν από 2.300 χρόνια έγραψε το «Περί ζώων ιστορίαι», όπου περιέγραψε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια περίπου 600 είδη. Σύμφωνα με πρόσφατες απογραφές (Fauna Europaea 2004), στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 23.130 είδη ζώων της ξηράς και των γλυκών νερών (Λεγάκις 2004). Σ’ αυτά μπορούν να προστεθούν και άλλα 3.500 είδη της θάλασσας. Αν προσμετρηθεί κι ένας αριθμός ειδών που έχει καταγραφεί αλλά δεν περιλαμβάνεται στους σημερινούς καταλόγους, φθάνουν σε ένα σύνολο περίπου 30.000 ειδών.

Η πανίδα της Ελλάδας δεν είναι καλά μελετημένη. Καλύτερα γνωστά είναι τα Σπονδυλόζωα, ενώ τα μεγαλύτερα κενά υπάρχουν στα Ασπόνδυλα. Πιστεύεται ότι αν μελετηθεί η ελληνική πανίδα πλήρως, θα πρέπει να περιλαμβάνει περίπου 50.000 είδη! (Λεγάκις, 2007).

Η πανίδα της Ελλάδας έχει περισσότερες συγγένειες με την πανίδα της ανατολικής Μεσογείου, μιας περιοχής που επηρεάζεται από την Ευρώπη, την κεντρική Ασία, την Ανατολία, την Μέση Ανατολή και την Αφρική. Μια άλλη ιδιαιτερότητα της ελληνικής πανίδας είναι το υψηλό ποσοστό ενδημισμού. Από τα δεδομένα του προγράμματος Fauna Europaea προκύπτει ότι μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 3.956 ενδημικά είδη της ξηράς και των γλυκών νερών, ένα ποσοστό 17,1%. Υπάρχουν ορισμένες ομάδες όπως τα χερσαία Ισόποδα και τα Ορθόπτερα, με ενδημισμό υψηλότερο από 30% (64% και 32% αντίστοιχα). Οι κυριότεροι λόγοι για την ύπαρξη αυτών των υψηλών ποσοστών είναι η μακροχρόνια απομόνωση των ελληνικών νησιών και η ύπαρξη καταφυγίων κατά την διάρκεια των παγετώνων στις ορεινές περιοχές.

Μέχρι στιγμής αναφέρονται μόνο οι αριθμοί των ειδών και όχι των υποειδών, τα οποία αυξάνουν ακόμα περισσότερο την ποικιλία της πανίδας μας και αυτό γίνεται, γιατί η συστηματική κατάταξη πολλών από αυτά δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως.

Αυτή η μεγάλη ποικιλότητα της πανίδας της χώρας μας εξηγείται όπως και η ποικιλότητα στην χλωρίδα. Από την μία πλευρά, ο ελληνικός χώρος λειτούργησε ως καταφύγιο στα ζώα της Βόρειας Ευρώπης που ήθελαν να αποφύγουν τους παγετώνες και από την άλλη, η τεράστια ποικιλία οικοτόπων της χώρας μας (σ' ένα μικρό γεωγραφικό χώρο απαντούν πολλοί διαφορετικοί τύποι περιβάλλοντος) βοήθησε στην ανάπτυξη διαφορετικών πληθυσμών άγριων ζώων, οι οποίοι έδωσαν νέα είδη και υποείδη, πολλά από τα οποία είναι ενδημικά στην χώρα μας.

Ειδικότερα

Πουλιά

(Αλκυόνα)

Η Ελλάδα παρουσιάζει πολύ ενδιαφέρουσα βιοποικιλότητα σε είδη πουλιών αφού παρουσιάζει σε ορισμένα είδη τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο, έχει είδη που σε παγκόσμια κλίμακα θεωρούνται απειλούμενα και σπάνια. Ακόμα, η χώρα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή που φιλοξενεί ορισμένα είδη της Ασίας. Τέλος, σε αρκετά είδη παρουσιάζει τους μεγαλύτερους πληθυσμούς της Ευρώπης ή των Βαλκανίων. Στην Ελλάδα σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ) έχουν καταγραφεί 443 είδη πουλιών. Τα 116 από αυτά θεωρούνται σπάνια. Το 55% περίπου των ειδών πουλιών φωλιάζουν στην Ελλάδα και ακόμα υπάρχουν 20 μοναδικά είδη μόνο στην χώρα και σε κανένα άλλο μέρος της Ευρώπης. Σύμφωνα με το Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων ωστόσο, 14 είδη θεωρούνται κρισίμως κινδυνεύοντα, 17 κινδυνεύοντα και 31 τρωτά από ένα δείγμα 122 πουλιών. Στα περισσότερα από τα είδη αυτά οι τάσεις των πληθυσμών είναι αρνητικές ενώ μόλις σε 2 είναι θετικές. Συγκεκριμένα το 58% περίπου των απειλούμενων πουλιών είναι υδρόβια, για τα αρπακτικά οι πληροφορίες μέχρι στιγμής είναι ελλιπής ενώ και για τα ορνιθόμορφα και δασόβια είδη τα δεδομένα απειλών είναι λίγα.

Είδη Αμφίβιων

(Αλπικός Τρίτωνας)

Σε σχέση με την βιοποικιλότητα των ειδών της ομάδας των αμφιβίων της Ευρώπης πάνω από το 30% των ειδών βρίσκεται στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, 22 είδη αμφίβιων έχουν καταγραφεί στον Ελλαδικό χώρο με 3 από αυτά να είναι ενδημικά. Στην τάξη των Ουρόδηλων ανήκουν 7 είδη ενώ στην τάξη των Ανούρων 5 είδη. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι το μέγεθος των αμφιβίων ποικίλει ανάλογα με την γεωγραφική θέση. Μια άλλη αναφορά από την διεθνής ιστοσελίδα καταγραφής αμφιβίων (AmfibiaWeb) κάνει λόγο για 25 είδη αμφίβιων στην χώρα. Σύμφωνα με το Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων 1 είδος θεωρείται κρισίμως κινδυνεύον, 2 κινδυνεύοντα και 3 τρωτά.

Είδη Ερπετών

(Σαλαμάνδρα ή βροχαλίδα)

Αναλογικά με την έκταση της η Ελλάδα παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό ερπετών στην Ευρώπη. Απαριθμεί 64 είδη που είναι περίπου το 50% των ειδών της Ευρώπης. Τα 9 είδη είναι ενδημικά. Συγκεκριμένα 8 είδη ανήκουν στην τάξη Χελώνια και τα υπόλοιπα στην τάξη των Φολιδωτών και ειδικά 32 είδη σαυρών , 23 είδη φιδιών και 1 είδος Αμφισβαίνια. Τέλος, όμοια με τα αμφίβια έχει παρατηρηθεί ότι το μέγεθος τους ποικίλει ανάλογα με την γεωγραφική θέση. Σύμφωνα με το Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων 2 είδη θεωρούνται κρισίμως κινδυνεύοντα, 4 κινδυνεύοντα και 6 τρωτά.

Είδη Θηλαστικών

(Κόκκινος Σκίουρος)

Όπως και στα είδη των άλλων ομάδων η βιοποικιλότητα της χώρας σε θηλαστικά είναι σημαντική σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Υπάρχουν 115 είδη καταγραμμένα από τα οποία τα 8 είναι ενδημικά και διακρίνονται σε 102 χερσαία και 13 θαλάσσια. Ο παραπάνω αριθμός αποτελεί το 50% των ειδών της Ευρώπης. Σύμφωνα με το Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων ωστόσο 3 είδη θεωρούνται κρισίμως κινδυνεύοντα, 13 κινδυνεύοντα και 13 τρωτά .

Είδη Ψαριών Θάλασσας

Στην Ελλάδα υπολογίζονται περίπου 476 είδη ψαριών και αποτελούν το 79% των ψαριών της Μεσογείου. Τα 412 είδη ανήκουν στην ομοταξία των Ακτινοπτερύγιων, τα 63 στην ομοταξία των Χονδρινχθύων και μόλις 1 στα Κεφαλασπιδόμορφα. Σύμφωνα με το Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων (2009) αξιολογήθηκαν τα είδη ψαριών που υπάρχουν ήδη ως απειλούμενα στην Σύμβασης της Βόννης και της Βαρκελώνης και προέκυψαν 5 τρωτά, 4 κινδυνεύοντα και 5 κρισίμως κινδυνεύοντα.

 

Είδη Ψαριών Γλυκών Νερών

Τα ψάρια των γλυκών νερών στην Ελλάδα απαριθμούν περίπου 154 είδη, με το 60% να αποτελούν ενδημικά είδη της χώρας και γειτονικών χωρών και πάνω από τα μισά είδη (54%) να είναι αποκλειστικά ενδημικά της Ελλάδας. Όσον αφορά περιπτώσεις απειλούμενων ειδών, 14 είδη θεωρούνται κρισίμως κινδυνεύοντα, 12 κινδυνεύοντα και 31 τρωτά (Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων, 2009)

 

 

Είδη Ασπόνδυλων

(Μπλε Καβούρι)

Το μεγαλύτερο μέρος των ασπόνδυλων δεν έχουν μελετηθεί και καταγραφεί στην Ελλάδα. Ωστόσο εκτιμήσεις αναφέρουν ότι τα είδη της Ελλάδας ίσως είναι και το 40% των ειδών της Ευρώπης με πάνω από το 30% να είναι ενδημικά. Έτσι παρακάτω θα αναφερθούν μόνο κάποιες ομάδες ασπόνδυλων πού έχει γίνει έρευνα ειδών σύμφωνα με τον Λεγάκι (2010).

• Σκωληκόμορφα φύλλα ,παρασιτικές ομάδες και ομάδες γλυκού νερού
• Χερσαία μαλάκια
• Στα χερσαία μαλάκια η Ελλάδα παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό ειδών σε σχέση με την επιφάνεια της σ’ όλη την Ευρώπη και με υψηλά ποσοστά ενδημισμού. Είναι η κατηγορία ασπόνδυλων που έχει μελετηθεί περισσότερο από κάθε άλλη αλλά ακόμα υπάρχουν ελλείψεις. Χαρακτηριστικά το γένος Albinaria περιελαμβάνει 93 είδη, το Deroceras 37 , το Chilostoma 32 και το Vitrea 31.
• Χερσαία αρθρόποδα
• Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει πάρα πολλά είδη , μεγάλο μέρος των οποίων δεν έχει καταγραφεί. Η ομάδα των Χηληκεραιωτών περιλαμβάνει περίπου 1.500 είδη με ποσοστό ενδημισμού πάνω από 20. Ανήκουν γνωστά είδη όπως σκορπιών, αραχνών και ακάρεα.
• Η ομάδα των Καρκινοειδών που ανήκουν τα Ισόποδα και έχουν καταγραφεί περίπου 233 είδη με τα 153 να είναι ενδημικά.
• Η ομάδα των Μονοσκελών με την υπερομοταξία των Μυριάποδων με 290 είδη που παρουσιάζουν ενδημισμό και πάνω του 50%. Ακόμη, στα μονοσκελή ανήκουν τα εξάποδα που περιλαμβάνουν περίπου 19.257 είδη με τα πιο γνωστά να είναι ορθόπτερα , λεπιδόπτερα, υμενόπτερα, δίπτερα, ετερόπτερα, ομόπτερα, κολεόπτερα και τριχόπτερα. Το μεγαλύτερο μέρος ειδών τον κατέχουν τα κολεόπτερα.
• Σπηλαιόβια πανίδα
• Η Ελλάδα παρουσιάζει σπουδαία πανίδα σε είδη που κατοικούν σε σπηλιές όπως μπορεί να είναι Αράχνες, Ψευδοσκορπιοί, Ισόποδα, Μαλάκια Γαστερόποδα, Ορθόπτερα, Κολεόπτερα, Διπλόποδα κ.α.. Χαρακτηριστικά έχουν αναφερθεί περίπου 600 είδη από τα οποία τα 240 δεν έχουν αναφερθεί αλλού παγκοσμίως.

Αγροτικά και Οικόσιτα ζώα

(Γάτα Αιγαίου)

Στην Ελλάδα σύμφωνα με έκδοση του ΥΠΕΧΩΔΕ (1999) έχουν καταγραφεί αρκετά είδη οικόσιτων και αγροτικών ζώων. Συγκεκριμένα σε πρόγραμμα διατήρησης, υπάρχουν 5 φυλές βοοειδών και όλες έχουν χαρακτηριστεί ως απειλούμενες και λαμβάνονται μέτρα για την διαφύλαξη τους. Μάλιστα, μόλις μια φυλή είναι ευαίσθητη ενώ οι άλλες χαρακτηρίζονται υπό εξαφάνιση. Ακόμα, έχουν καταγραφεί για το πρόγραμμα 26 αυτόχθονες φυλές προβάτων εκ των οποίων οι 17 είναι απειλούμενες και το 1/3 από αυτές υπό εξαφάνιση. Επίσης, 6 φυλές από ιπποειδή με όλα να είναι σε κρίσιμους πληθυσμούς και να απαιτούν μέτρα διατήρησης. Επιπλέον, μια φυλή χοίρων απειλούμενη και μια βουβάλων σε κίνδυνο. Τέλος , αναφέρονται και 3 φυλές αίγες με τις 2 από αυτές να απαιτούν μέτρα διατήρησης.

Ωστόσο, πέρα από τα αγροτικά ζώα υπάρχουν και τα οικόσιτα και έχουν καταγράφει στην Ελλάδα όπως το είδος σκύλου Canis familiaris και γάτας Felis catus σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων (2009).

Σπάνια και απειλούμενα είδη ζώων

Απειλούμενο ονομάζεται κάθε είδος ζωντανού οργανισμού το οποίο απειλείται με εξαφάνιση στο άμεσο μέλλον. Η Παγκόσμια Ένωση Προστασίας της Φύσης χωρίζει τα απειλούμενα είδη σε τρεις κατηγορίες: Στα είδη που βρίσκονται σε κρίσιμο κίνδυνο, στα είδη που είναι απλώς απειλούμενα (σε κίνδυνο) και στα είδη που είναι εκτεθειμένα (τρωτά). Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν ενισχυθεί οι προσπάθειες για την προστασία των απειλούμενων ειδών με δραστηριοποίηση πολλών φορέων. Μεγαλύτερο βάρος έχει δοθεί στην προστασία κάποιων ιδιαίτερα σπάνιων ειδών ζώων, ορισμένα εκ των οποίων συναντώνται μόνο εδώ και κινδυνεύουν άμεσα με εξαφάνιση. Τα κυριότερα από αυτά είναι:

Καφέ Αρκούδα

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στις 150, στις οροσειρές της Πίνδου και της Ροδόπης. Προτιμά τις φυτικές τροφές και ιδιαίτερα τα άγρια φρούτα, τις ρίζες, τα μανιτάρια και το μέλι. Τρώει επίσης έντομα, αμφίβια και κτηνοτροφικά ζώα. Ζει σε δάση δρυός, οξιάς και κωνοφόρων. Είναι ζώο μοναχικό και κινείται κυρίως το ξημέρωμα, το σούρουπο και την νύχτα.

 

 

Αγριόγιδο

Ζει στην Πίνδο, στην Στερεά Ελλάδα, στον Όλυμπο και στην Ροδόπη. Συνολικά ζουν 400 – 500 άτομα του είδους σε απομονωμένους μικρούς πληθυσμούς. Δεν ανήκει στο ίδιο είδος με το κρι-κρι της Κρήτης και δεν διασταυρώνεται με την γίδα. Έχει όρθια κέρατα με κυρτές απολήξεις. Το τρίχωμα του από καφέ ανοιχτό το καλοκαίρι μετατρέπεται σε σκούρο καφέ το χειμώνα.

 

 

Κρητικός αίγαγρος

Ο περήφανος Κρητικός αίγαγρος γνωστός κι ως κρι-κρι, αγρίμι ή Κρητικό αγριοκάτσικο είναι ένα ενδημικό υποείδος αγριοκάτσικου και η μοναδική μορφή αιγάγρου στην Ευρώπη. Ο φυσικός του πληθυσμός περιορίζεται σήμερα σε 700 κατσίκια που ζουν στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς, στα Λευκά Όρη. Απειλείται από το παράνομο κυνήγι, τις περιορισμένες εκτάσεις για αναζήτηση τροφής και τις αρρώστιες. Ο κύριος όμως κίνδυνος που απειλεί την διατήρηση του υποείδους είναι ο υβριδισμός με ήμερα κατσίκια.

 

Βίδρα

Συναντάται στην Κεντρική Ελλάδα, στην Κέρκυρα και στην Εύβοια. Ζει σε γλυκά νερά, σε ποταμούς, λίμνες και έλη με ανεπτυγμένη παρόχθια βλάστηση . Τρέφεται με ψάρια σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% αλλά και αμφίβια, ερπετά (νερόφιδα), ασπόνδυλα (κυρίως καβούρια), πουλιά και μικρά θηλαστικά. Γεννά συνήθως την άνοιξη, 2-3 μικρά το έτος, τα οποία τον πρώτο χρόνο εξαρτώνται από την μητέρα τους.

 

 

Δελφίνι

Στις Ελληνικές θάλασσες ζουν τέσσερα είδη δελφινιών: το ρινοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο, το κοινό δελφίνι, και με μικρότερη παρουσία του σταχτοδέλφινο. Οι φυσικοί εχθροί των δελφινιών είναι ελάχιστοι. Στην Μεσόγειο τα δελφίνια κινδυνεύουν από την θαλάσσια ρύπανση, την τυχαία σύλληψη τους σε αλιευτικά εργαλεία, την υπεραλιεία, που προκαλεί έλλειψη τροφής γι’ αυτά, και την εσκεμμένη θανάτωση τους.

 

 

 Θαλάσσια Χελώνα (Καρέτα- Καρέτα)

Τρέφεται κυρίως με θαλάσσια φυτά και ασπόνδυλα, κυρίως τσούχτρες. Ζει στην θάλασσα αλλά έχει και πνεύμονες, με αποτέλεσμα να βγαίνει συχνά στην επιφάνεια της θάλασσας για να αναπνεύσει και στις αμμώδεις παραλίες για να γεννήσει. Ανάμεσα στις κύριες απειλές που αντιμετωπίζει είναι η υποβάθμιση και η καταστροφή των βιότοπων αναπαραγωγής της, η χρήση αλιευτικών εργαλείων, η ύπαρξη σκουπιδιών και πλαστικών σακουλών.

 

Κόκκινο Ελάφι

Στα τέλη του 20ου αιώνα τα ελάφια περιορίστηκαν στην χερσόνησο της Σιθωνίας, στην ορεινή περιοχή της Ροδόπης και στην Πάρνηθα. Σήμερα ο πληθυσμός της Σιθωνίας εξαφανίστηκε. Το κόκκινο ελάφι είναι το μεγαλύτερο φυτοφάγο ζώο της Ελλάδας. Ως αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής φύσης μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση και την εξέλιξη των οικοσυστημάτων, ειδικά στις μέρες μας που η ελεύθερη κτηνοτροφία σταδιακά εγκαταλείπεται.

 

Ζαρκάδι

Είναι το πιο μικρό είδος της οικογένειας των ελαφιδών. Το χειμώνα συναντάται σε χαμηλότερα υψόμετρα ενώ το καλοκαίρι ανεβαίνει ψηλότερα ανάλογα με την ποσότητα και την ποιότητα της τροφής. Ζει σε ποικιλία δασικών βιοτόπων (φυλλοβόλα ή μικτά δάση με κωνοφόρα) κι εμφανίζεται σε μεγάλους πληθυσμούς στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Στην Ελλάδα, έχουν απομείνει μικροί πληθυσμοί ζαρκαδιών στις ορεινές περιοχές της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Το είδος χαρακτηρίζεται τρωτό που σημαίνει ότι αν συνεχίσει να εξοντώνεται σύντομα θα απειλείται με εξαφάνιση.

Λύκος

Ο λύκος χαρακτηρίζεται από υψηλή νοημοσύνη και ανεπτυγμένη κοινωνική οργάνωση. Στην Ελλάδα τον συναντάμε μόνο σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Η μείωση της φυσικής λείας του και η αρνητική εικόνα που έχει διαμορφωθεί γι’ αυτόν στη συνείδηση των ανθρώπων οδηγούν στην μείωση των πληθυσμών. Στις μέρες μας ο «κακός λύκος» των παραμυθιών δεν είναι παρά ένα τρωτό είδος που χρειάζεται προστασία.

 

 

Λύγκας Ευρασιατικός

Ο λύγκας είναι ένα άγριο και οξυδερκές ζώο που ελάχιστοι είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν. Οι κύριοι παράγοντες θνησιμότητας του λύγκα είναι τα τροχαία ατυχήματα και το λαθροκυνήγι. Το είδος απειλείται από διανοίξεις δρόμων για δασικές εκμεταλλεύσεις ή για τουρισμό, και εκτεταμένες υλοτομίες που προκαλούν υποβάθμιση των δασών. Στην Ελλάδα ζουν ελάχιστα άτομα, στα βόρεια σύνορα της χώρας.

 

 

Μαυρογύπας

Από την δεκαετία του ’80 η αναπαραγωγή του μαυρογύπα έχει περιοριστεί στον Όλυμπο και στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλιού. Ο πληθυσμός του εκτιμάται σε 90 – 100 άτομα. Ζει σε δασώδεις ημιορεινές και ορεινές περιοχές, και φωλιάζει σε μεγάλα πεύκα που περιβάλλονται από μικρά ανοίγματα ή χαμηλή βλάστηση σε πολύ απότομες πλαγιές. Ζευγαρώνει δια βίου. Τρέφεται κυρίως με ψοφίμια θηλαστικών ζώων μικρού και μεσαίου μεγέθους.

 

Γυπαετός

Ο Γυπαετός θεωρείται σήμερα το σπανιότερο είδος αρπακτικού στην χώρα μας και γενικότερα στα Βαλκάνια, αφού ο πληθυσμός του εντοπίζεται μόνο στην Κρήτη και δεν αριθμεί περισσότερα από έξι αναπαραγωγικά ζευγάρια. Επίσης, είναι ένα από τα σπανιότερα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης. Ζει αποκλειστικά σε ημιορεινά και ορεινά οικοσυστήματα 500–4.000 μέτρα. Τα κόκαλα των νεκρών οπληφόρων ζώων αποτελούν την κύρια πηγή της τροφής του, την οποία αναζητά μόνος ή σε ζευγάρια. Φτάνει σε μέγεθος τα 1,10 μέτρα (από το κεφάλι έως την άκρη της ουράς), το άνοιγμα των φτερούγων του είναι γύρω στα 2,80 μέτρα και το βάρος του κυμαίνεται από 5-7 κιλά. Γεννά δύο αυγά, μετά από περίοδο επώασης 55-57 ημερών και το μοναδικό μικρό που επιζεί μένει στην φωλιά για 4 περίπου μήνες. Οι κυριότερες απειλές είναι η λαθροθηρία και η χρήση δολωμάτων, που στοχεύει στην εξολόθρευση κορακιών και αδέσποτων σκύλων. Επίσης, η πιθανή έλλειψη τροφής την περίοδο της εκκόλαψης του νεοσσού, όταν αυτός δεν μπορεί να τραφεί με κόκαλα, αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο του αναπαραγωγικού κύκλου. Τα τελευταία χρόνια έχει προκύψει κι ένας άλλος πιθανός κίνδυνος γενικά για τα αρπακτικά πτηνά, που είναι οι ανεμογεννήτριες που έχουν τοποθετηθεί σε πολλές βουνοκορφές.

Τσακάλι

Στην Ελλάδα υπάρχουν πλέον γύρω στα 1500 άτομα σε απομονωμένους πληθυσμούς στην Αν.Μακεδονία – Θράκη, την Χαλκιδική, την Φωκίδα, την Πελοπόννησο, την Σάμο και σε μικρές ομάδες στην Κερκίνη και στον Αξιό. Βασικοί παράγοντες της μείωσης του πληθυσμού του Τσακαλιού είναι η αποξήρανση υγροτόπων, η εντατικοποιήση της γεωργίας, η μείωση της. Ως το 1990 το τσακάλι ήταν επικηρυγμένο ως επιβλαβές είδος.

 

Φώκια

Η μεσογειακή φώκια (Μονάχους-Μονάχους) ζει περίπου 40 χρόνια και γεννάει κάθε ένα ή δύο χρόνια συνήθως ένα μικρό. Η τροφή της αποτελείται κυρίως από ψάρια και κεφαλόποδα (χταπόδια, καλαμάρια κ.α.). Απειλείται από την επέκταση των τουριστικών δραστηριοτήτων που καταλαμβάνουν τους βιότοπους της, από την μείωση των αλιευμάτων και από την θαλάσσια ρύπανση από πετρελαιοειδή. Στην Ελλάδα ζει ο μικρότερος εναπομείνας πληθυσμός της.

 

Χιονογερακίνα

Ζει σε ερημότοπους, βουνοπλαγιές, έλη, αμμοθίνες. Φωλιάζει σε άκρες βράχων. Τρέφεται με μικρά θηλαστικά, κουνέλια, λαγούς, τρωκτικά και πουλιά. Γεννά 3 – 5 αυγά, τα κλωσσά σε 31 ημέρες. Οι νεοσσοί πετούν μετά από 34 – 43 ημέρες. Ζει 11 χρόνια. Έχει μακρόστενες φτερούγες, λευκή ουρά με μαύρη πλατιά λωρίδα στην άκρη, λευκή κοιλιά και φτερούγες. Το κεφάλι της είναι ανοιχτόχρωμο.

 

 

Ποιμενικός

Ο ελληνικός ποιμενικός σκύλος, εκτρέφεται αιώνες τώρα στις ορεινές περιοχές με σκοπό την φύλαξη κοπαδιών. Η προσαρμογή του στις αντίξοες συνθήκες της ορεινής κτηνοτροφίας τον βοήθησε να αναπτύξει χαρακτηριστικά που τον καθιστούν πολύτιμο κι αναντικατάστατο φύλακα, ικανό να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων, όπως η αρκούδα κι ο λύκος. Σήμερα, η παραδοσιακή αυτή ελληνική φυλή, κινδυνεύει με εξαφάνιση από την μείωση της νομαδικής κτηνοτροφίας και τις ανεξέλεγκτες διασταυρώσεις που αλλοίωσαν τα χαρακτηριστικά της. Υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει λιγότεροι από 3.000 καθαρόαιμοι ελληνικοί ποιμενικοί. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ζωή του είναι τα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες).Σε μία προσπάθεια να διάσωσης του, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ υλοποιεί από το 1998 το Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ελληνικού Ποιμενικού.

Αλογάκι της Σκύρου

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα μικρόσωμο αλογάκι, από τις μικρότερες στον πλανήτη. Το κλασσικό αλογάκι της Σκύρου μπορεί να μη “γεμίζει το μάτι” αλλά είναι στιβαρό όσο λίγα. Στα μοντέρνα χρόνια εκτός από την τουριστική ιππασία στο νησί χρησιμοποιείται για τις αγροτικές εργασίες. Παρόλα αυτά θεωρείται μία από τις πιο σπάνιες φυλές αλόγων του κόσμου, προστατευόμενο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μερικοί υποστηρίζουν πως τα άλογα αυτά, τα οποία έχουν κοινές ρίζες με το Άλογο της Πίνδου, απεικονίζονται στην ζωοφόρο του Παρθενώνα, ενώ θεωρούνται απόγονοι των αλόγων που ο Αχιλλέας μετέφερε στην Τροία.

Αιγαιόγλαρος

Ο αιγαιόγλαρος είναι θαλάσσιο πελαγικό πτηνό που θεωρούταν υπό εξαφάνιση πριν από τέσσερις δεκαετίες, αλλά οι επιστήμονες κατάφεραν και επανέφεραν ικανοποιητικά τα αναπαραγωγικά ζευγάρια. Παρόλα αυτά παραμένει σπάνιο είδος. Είναι το μοναδικό είδος γλάρου που αναπαράγεται αποκλειστικά στην Μεσόγειο, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας, στο Αιγαίο. Το μήκος τους φτάνει μέχρι και μισό μέτρο, ενώ το άνοιγμα των φτερών τους μέχρι και 128 εκατοστά. Ζυγίζουν λίγο πάνω από μισό κιλό.

 

Πηγές:

http://science.agrigate.gr/i-viopoikilotita-se-eidi-zoon-stin-ellada/
http://www.parnitha-np.gr/index_panida.htm
https://ecoanimallibrary.wordpress.com/2011/01/09/12-απειλούμενα-είδη-στην-ελλάδα/
http://www.arcturos.gr/gr/animals/
http://www.tokarfi.gr/τα-σπάνια-και-μοναδικά-ζώα-της-ελλάδας/
https://el.wikipedia.org/wiki/Απειλούμενα_είδη
http://wildlifephotographygreece.blogspot.com/2016/05/wild-seasons-photo-competition.html